Żywot Don Kichota i Sancza autorstwa filozofa Miguela de Unamuno (1864-1936) to jeden z najsłynniejszych ale też najbardziej kontrowersyjnych komentarzy do literackiego arcydzieła Miguela de Cervantesa. Opublikowany w roku 1905 esej Unamuno, dokładnie trzysta lat po ukazaniu się pierwszej części Don Kichota, wzbudził ogromne emocje, bowiem Unamuno przekonywał czytelników, że Don Kichot i Sanczo Pansa byli postaciami historycznymi, a nie tylko bohaterami literackimi wykreowanymi przez Cervantesa. To wyznanie wiary w realność słynnego Don Kichota z Manczy splata się w eseju z kolejnym, którym jest ściśle religijne Credo wyrażone przez hiszpańskiego filozofa w języku chrześcijańskiego egzystencjalizmu.

Pierwszy, kompletny polski przekład, którego autorem jest znakomity tłumacz i znawca literatury hiszpańskiej Piotr Fornelski, laureat Nagrody Instytutu Cervantesa w Polsce za Tłumaczenie Literackie (2009).