Kto jest bardziej inteligentny, Azjaci czy mieszkańcy Zachodu? Czy rzeczywiście Ludzie Księgi uzyskuja lepsze rezultaty w nauce? Czy grupowe różnice w wynikach testów można uzasadniać czynnikami genetycznymi? Co moga zrobić rodzice, by podnieść poziom inteligencji swoich dzieci? Co sprawia, że niektóre narodowości wyróżniaja się w inżynierii, a inne w nauce? Czy szkoły moga zlikwidować różnice w osiagnięciach edukacyjnych pomiędzy przedstawicielami różnych klas społecznych i ras?

Od pesymistycznych tez ksiażki „The Bell Curve” po bardziej współczesne kontrowersje wokół pogladów genetyka Jamesa Watsona na temat rasy i inteligencji, konsekwentnie nie brano pod uwagę jednego czynnika – kultury. Podobnie jak kiedyś Stephen Jay Gould w ksiażce „The Mismeasure of Man”, wybitny psycholog społeczny Richard E. Nisbett mierzy się z pogladem, iż o inteligencji przesadza biologia, twierdzac, że to głównie kultura odpowiada za kształtowanie naszego potencjału. Intelekt nie zależy jego zdaniem przede wszystkim od genów, lecz determinuje go zwłaszcza oddziaływanie społeczne.

Niezliczone dane wyjaśniajace, dlaczego dzięki szkołom rozwijamy się intelektualnie, jak przynależność do danej klasy społecznej wpływa na iloraz inteligencji oraz jak czynniki kulturowe decyduja o tym, że różne grupy maja odmienne predyspozycje, sprawiaja, że ksiażka „Inteligencja. Sposoby oddziaływania na IQ” z pewnościa zajmie należne jej miejsce wśród literatury przedmiotu. Nisbett zdecydowanie podkreśla potrzebę gruntownej zmiany naszego podejścia do edukacji, twierdzac, że to czynniki podatne na zmiany i możliwe do kontrolowania, jak szkoły i otoczenie społeczne, a nie wrodzony kod genetyczny, odpowiadaja za nasz rozwój intelektualny.

Jako pierwsza istotna publikacja tak jednoznacznie i zdecydowanie opowiadajaca się za centralna rola kultury w kształtowaniu możliwości poznawczych, ksiażka ta z pewnościa na nowo rozpali burzliwa debatę na temat roli i odpowiedzialnego udziału społeczeństwa w formowaniu ilorazu inteligencji, a w rezultacie przyniesie daleko idace konsekwencje dla systemu oświaty, gospodarki i całego społeczeństwa.

Fragmenty recenzji:
Ksiażka Nisbetta to niezwykle ważna analiza czynników determinujacych iloraz inteligencji, zasługujaca na to, by wywrzeć istotny wpływ na politykę edukacyjna. Rozmach i klarowność argumentacji sprawia, że jest lektura obowiazkowa nie tylko dla osób zajmujacych się naukami społecznymi, ale także dla szerokiego grona czytelników.
Daniel Osheron
Ta ksiażka to wspaniałe antidotum na dominujacy poglad, iż nasze geny uniemożliwiaja nam zwiększenie inteligencji i poprawę wyników w nauce. Jej szczególnym atutem jest niezłomność w przekonywaniu, że przypadki faktycznego podwyższenia możliwości poznawczych przeważaja nad matematycznymi dowodami, że jest to niemożliwe.
James R. Flynn